بلوک سبک اتوکلاو چیست؟
بلوک سبک اتوکلاو، بلوک هوادار اتوکلاو، بلوک ACC یا بلوک هوادار اتوکلاو شده عناوینی هستند که در مورد یک نوع بلوک خاص به کار برده می‌شود که روش ساخت آن با ساخت یک بلوک معمولی متفاوت است. این بلوک‌ها از بتن اتوکلاو شده ساخته می‌شوند و این قابلیت را دارند که به‌مرورزمان حباب ایجاد کند و این حباب‌ها به صورت تخلخل درون بلوک ظاهر شوند. بلوک‌های سبک دیگر با روش‌های مختلفی ساخته می‌شوند یکی از آنها تزریق کف به درون بتن است.
مشخصات ظاهری بلوک سبک اتوکلاو
بلوک اتوکلاو با توجه به مواد اولیه رنگی روشن دارد. در سطح این بلوک حفره‌های ریز بسیاری وجود دارد که ناشی از تولید هیدروژن در زمان ساخت در آن است؛ بنابراین اگر به صورت دقیق به سطح آنها نگاه کنید متوجه تفاوت ظاهری آنها با سایر بلوک‌ها خواهید شد. گاز هیدروژن ساخته شده در این بلوک ناشی از واکنش آلومینیوم با عناصر قلیایی درون بتن است.
مشخصات ساختاری بلوک سبک اتوکلاو
مقاومت فشاری بلوک سبک اتوکلاو بسیار خوب است. اگرچه تراکم و چگالی این بلوک نسبت به بلوک‌های معمولی فقط یک پنجم است، اما استحکام کششی آن تنها نصف می‌شود و امکان استفاده از آن ساختمان‌های سه طبقه نیز وجود دارد. باوجوداینکه در بسیاری از سازه‌ها از این بلوک‌ها در نمای کلی و بخش بدون فشار استفاده می‌شود، اما این بلوک قابلیت باربری خوبی دارد و به راحتی فشارهای اعمالی را تحمل می‌کند.
عایق حرارتی
بلوک سبک اتوکلاو نسبت به سایر محصولات ساختمانی مانند سنگ‌ها دارای ویژگی‌های عایق حرارتی بسیار خوبی است و حتی با چشم پوشی از استاندارد می‌توان از آن بدون لایه عایق استفاده کرد. اما مهندسین و اداره استاندارد توصیه می‌کنند که از یک لایه عایق اضافی همراه با این بلوک استفاده شود. طبق محاسبات یک ضخامت 200 میلی‌متری از بلوک اتوکلاو نرخ آرش R برابر با 43/1 را ارائه می‌دهد و 5 درصد رطوبت را عبور می‌دهد.
عایق صوتی
بلوک سبک اتوکلاو به دلیل روش ساخت منحصربه فرد و وجود تخلخل زیاد در ساختار آن باعث می‌شود که هوا به راحتی در داخل آن جریان یابد و نوعی عایق صوتی ایجاد کند. همان‌طور که در ساخت ساختمان‌های بزرگ توصیه می‌شود که کلیه شکاف‌ها و درزها پوشش داده شوند و از نفوذ صدا جلوگیری شود، در مورد این بلوک‌ها این قانون تفاوت خواهد بود.
مقاومت در برابر آتش و موریانه
با توجه به اینکه در ساخت بلوک اتوکلاو از مواد معدنی استفاده می‌شود، این بلوک در برابر آتش سوزی بسیار مقاوم است و حتی دچار انفجار نمی‌شود. بنابراین برای مقابله با آتش سوزی گزینه مناسبی است و حتی در استاندارد ساختمان نیز از آن یاد شده است. بسته به کاربرد و ضخامت بلوک، می‌توان ادعا کرد که می‌تواند شدت گرما را تا 4 ساعت متوالی تحمل کند. از طرفی این بلوک‌ها در برابر موریانه مقاوم هستند و باوجوداینکه آنها را از بین نمی‌برند، برای موریانه نیز جذاب نیستند.
طول عمر و مقاومت در برابر رطوبت
ماهیت سبک و تخلخل زیاد بلوک اتوکلاو باعث می‌شود که به نوعی آسیب‌پذیر باشد. از طرفی اگر همراه با آن از یک لایه عایق رطوبت خوب استفاده نشود، امکان نفوذ رطوبت مستقیم به درون آن وجود دارد. شرایط آب و هوایی سخت این بلوک را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و در شرایط طبیعی نیز تخریب نمی‌شود، اما باید قبول کرد که مقاومت مکانیکی این بلوک‌ها کمتر است و رطوبت را از خود عبور می‌دهد. البته با توجه به وجود حفره‌های نامتقارن در این بلوک، می‌توان امیدوار بود که سرعت عبور رطوبت پایین باشد.
بلوک سبک اتوکلاو در چه قسمت‌هایی از ساختمان کاربرد دارد؟
- چارچوب ساختمان و دیوارها: بلوک اتوکلاو به دلیل ساختار منحصربه فرد خود به وفور در دیوارها و چارچوب ساختمان استفاده می‌شود. به چند دلیل می‌توان از این بلوک در دیوارها استفاده کرد. در وهله اول این بلوک‌ها سبک هستند و فشار زیادی به سازه وارد نمی‌کنند و سازنده می‌توانند از فولاد و بتن کمتری استفاده کند.
- در سقف و کف طبقات فوقانی: سقف و کف طبقات فوقانی محل دیگری برای استفاده از بلوک اتوکلاو است. سبک بودن این بلوک‌ها باعث می‌شود وزن کلی سقف به شدت کاهش یابد. از طرفی عایق بودن آنها به این معنی است که انتقال صدا بین طبقه‌ها کم می‌شود و صدای پای طبقات فوقانی به طبقات زیرین منتقل نمی‌شود.
- در قسمت‌های باربر ساختمان: معمولاً پیمانکاران ترجیح می‌دهند که از این بلوک در قسمت باربر ساختمان استفاده نکنند. البته با توجه اینکه استحکام این بلوک‌ها کمتر است برای سازه‌های بزرگ که فشار بر روی بلوک کمتر است می‌توان از آنها استفاده کرد. توصیه می‌شود که همراه با این بلوک‌ها از سازه‌های حمایتی استفاده شود.
- در نمای خارجی: با توجه به عایق بودن بلوک اتوکلاو و سازگاری آن با مواد مختلفی از جمله گچ و سیمان، استفاده از آن در دیوارهای خارجی می‌تواند گزینه خوبی باشد. البته با توجه به اینکه امکان نفوذ رطوبت از طریق این بلوک‌ها وجود دارد توصیه می‌شود که همراه با آن از مواد عایق مختلفی استفاده شود.
